هوش مصنوعی بدون نیروی برق و کامپیوترها هرگز نمی‌تواند قدرت جادویی خود را به نمایش بگذارد؛ اما نباید فراموش کرد که این موضوع احتمال دارد منافع محیط زیست را به خطر اندازد.
شکی در این نیست که هوش مصنوعی رد پای کربنی دارد؛ رد پایی که حاکی از مقدار گازهای گلخانه‌ای (بیشتر، دی اکسید کربن و متان) متساعدشده به اتمسفر است. پرورش مدل‌های هوش مصنوعی به قدرت پردازش خیلی زیادی نیاز دارد و هزینه‌های زیست‌محیطی این موضوع موردبحث محققان است.
گازهای گلخانه‌ای هزینه‌ای است که توسط فعالیت‌های متخلفانه جامعه‌ای کوچک به کل جامعه بشری تحمیل شده است. تأسیسات عمومی‌ای این گازها را متساعد می‌کنند که سوخت‌های فسیلی را به‌منظور تولید برق برای مراکز دیتا، مزارع سرور و سایر پلتفرم‌های پردازشی می‌سوزانند که هوش مصنوعی روی آن‌ها اجرا می‌شود.
طی سال‌های اخیر، برخی غیرمنصفانه هوش مصنوعی را به‌دلیل مصرف نامتعارف انرژی در فرآیند مدل‌سازی، یکی از عاملان اصلی گرمای زمین خوانده‌اند. متأسفانه بسیاری از ناظران صنایع هوش مصنوعی نیز با استفاده از فرمول‌های نامتعادل برای محاسبه رد پای کربنی AI، به این دیدگاه دامن زده‌اند. برای مثال سال گذشته MIT Technology Review، مقاله‌ای از محققان دانشگاه ماساچوست منتشر کرد که در آن اظهار کرده بودند انرژی موردنیاز برای پرورش هر مدل ماشین لرنینگ، پنج برابر بیشتر از کل عمر یک خودروی امریکایی، دی اکسید کربن منتشر می‌کند.
به نقل از InfoWorld این دیدگاه مبالغه‌آمیز و بدبینانه، به هویت تکنولوژی آسیب می‌زند. آن‌ها معتقدند ما باید سمت دیگر این موضوع را نیز ببینیم. هوش مصنوعی تأثیرات غیرمستقیم ارزشمند و قابل‌توجهی در کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای ناشی از فعالیت‌های انسانی دارد.
اگر تولید یک برنامه با هوش مصنوعی انرژی زیادی مصرف می‌کند، از طرف دیگر استفاده از آن در مقیاس بالا توسط کاربران به میزان زیادی از فعالیت‌های مخاطره‌آمیز انسانی برای محیط زیست جلوگیری می‌کند؛ برای مثال کاهش استفاده از خودروی شخصی و کاهش تخریب محیط زیست برای ایجاد فضاهای کاری، از نتایج بهره‌بردن از هوش مصنوعی است.
یک شرکت تولیدی را در نظر بگیرید که تاکنون برای ارائه محصول خود باید بازاریاب‌هایی را با خودروهای شخصی یا اداری به مکان‌های مختلف می‌فرستاد و فضایی نیز جهت انجام کارها در اختیارشان می‌گذاشت. اکنون این شرکت می‌تواند از بازاریابی دیجیتال استفاده کند که نیاز به تردد و حضور افراد مختلف را به حداقل می‌رساند. فضای کاری دیجیتال به‌راحتی این امکان را برای بسیاری از شرکت‌ها فراهم می‌آورد که تعداد پرسنل مستقر کمتری داشته باشند. تمام این تحولات نتیجه پیشرفت تکنولوژی و استفاده از فناوری‌هایی نظیر هوش مصنوعی است.
دغدغه‌هایی که در این‌گونه مطالعات ارائه می‌شوند، برخی حقایق غیرمستقیم درباره موضوعات را ندیده می‌گیرند. امکاناتی که از هوش مصنوعی بهره می‌برند، معمولاً «راحتی» را در قالب داده به مردم عرضه می‌کنند؛ داده‌هایی که به آن‌ها کمک می‌کند محصول درست بخرند، مسیری بهینه به سمت مقصدشان طی کنند، مدیریت مالی خوبی داشته باشند و… . تمام این اقدامات کوچک و بزرگ که در نتیجه‌ی داده‌ها صورت می‌گیرند، بر میزان استفاده‌ی مردم از انرژی در خانه، محل کار، ماشین و هر جای دیگر تأثیر می‌گذارند.
بنابراین استفاده از هوش مصنوعی در جهت بهینه‌کردن فعالیت‌های مخاطره‌آمیز انسانی نه‌تنها رد پای کربنی ایجادشده توسط خودش را جبران می‌کند، بلکه می‌تواند راه‌حلی باشد برای مبارزه با گرمای جهانی.
در راستای بهینه‌سازی استفاده از هوش مصنوعی، InfoWorld چند راهکار پیشنهاد می‌دهد:
- انرژی موردنیاز مزارع سرور هوش مصنوعی به‌جای سوخت‌های فسیلی از انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین شود.
- استفاده از تراشه‌ها، سرورها و ارائه‌دهندگان ابری با مصرف انرژی بهینه در پلتفرم‌های هوش مصنوعی
- پرورش مدل‌های هوش مصنوعی در زمان کمتر و با داده‌های کمتر
- انطباق بیشتر مدل‌های هوش مصنوعی با واقعیت
- مقایسه بهره‌وری انرژی مدل‌های مختلف در AI Devops Pipline
- توسعه هوش مصنوعی در شبکه‌های عصبی «one for all» که می‌توانند برای اجرای حداکثر راندمان در انواع مختلف پردازنده آموزش ببینند.
اگر در چند سال آینده، این رویکردها در مدل‌سازی‌های هوش مصنوعی پیش گرفته شود، می‌توان امیدوار بود که رد پای کربنی حاصل از آن به مقدار قابل‌توجهی کاهش یابد. با تشدید این روند، خطوط لوله هوش مصنوعی از نظر زیست‌محیطی به پایدارترین پلتفرم‌ها در دنیای IT بدل خواهند شد.
منبع: InfoWorld
نظر شما چیست؟ با نویسنده این مقاله موافقید یا مخالف؟ آیا در این زمینه مطالعه‌ای داشته‌اید؟ تکنولوژی و به‌خصوص فناوری هوش مصنوعی را برای محیط زیست چقدر خطرناک قلمداد می‌کنید؟